Mindset là gì? Cách rèn luyện Tư duy phát triển (Growth Mindset)

Mindset (hay tư duy) định hình niềm tin, chi phối cách chúng ta nhìn nhận thế giới và bản thân. Vậy, Mindset thực sự là gì? Hãy cùng 35express khám phá trong bài viết này.

Mindset là gì?

Mindset là hệ thống niềm tin định hướng cách ta ứng phó với các tình huống đời sống. Nó cũng được xem là mô hình tư duy, phản ánh cách nhìn nhận bản thân và thế giới xung quanh. Nhiều người còn gọi Mindset là thế giới quan (outlook in life) hoặc tâm tính (mentality).

Mindset bao gồm hai yếu tố chính: thái độ và niềm tin. Thái độ thể hiện qua lời nói, hành động và cử chỉ, được cấu thành từ cảm xúc, nhận thức và hành vi. Niềm tin sự tin tưởng vững chắc, tác động mạnh mẽ đến tư duy và thái độ sống.

Mindset được hình thành ra sao?

Nghiên cứu của Dweck chỉ ra hai yếu tố chủ yếu hình thành tư duy: lời khen và sự gán ghép. Cả hai đều xuất hiện từ thuở nhỏ. Cụ thể, những lời khen ngợi về kết quả hoặc về con người, hoặc việc bị gán mác và chịu ảnh hưởng bởi định kiến sẽ tạo nên tư duy “đóng khung”.

Họ tin rằng khả năng chỉ có hai mức: giỏi hoặc kém, và nỗ lực không thể thay đổi điều đó. Ngược lại, những ai được khen ngợi về sự nỗ lực sẽ có tư duy cởi mở và phát triển hơn. Họ tin rằng thành công đến từ nỗ lực và luôn có thể tiến bộ hơn nữa. Tương tự, trẻ em chịu ảnh hưởng của định kiến hoặc bị gán mác về năng lực thường hình thành tư duy cứng nhắc, tự giới hạn khả năng trong những lĩnh vực cụ thể.

Có mấy loại mindset?

Fixed Mindset – Tư duy cố định/Tư duy bảo thủ

Fixed mindset hay tư duy cố định, cho rằng khả năng bẩm sinh như trí thông minh hay tài năng là không thay đổi. Những người này tập trung vào việc chứng minh khả năng hiện có thay vì phát triển chúng, tin rằng tài năng là đủ để thành công mà không cần nỗ lực.

Tuy nhiên, tư duy này hạn chế sự phát triển lâu dài. Để khắc phục fixed mindset, hãy xác định những suy nghĩ cố định, bảo thủ. Tiếp đó, nhận ra sự lựa chọn khác và chuyển sang tư duy tăng trưởng. Tất cả bắt đầu từ suy nghĩ nhưng sẽ tạo ra thay đổi tích cực trong lời nói và hành động.

Growth Mindset – Tư duy phát triển

Growth mindset hay tư duy tăng trưởng, cho rằng khả năng và phẩm chất con người có thể phát triển qua sự nỗ lực và tận tâm; trí tuệ và tài năng chỉ là điểm xuất phát. Quan điểm này thúc đẩy tinh thần học hỏi, sự kiên trì và quyết tâm đạt thành tích cao. Những người này đóng góp tích cực, sáng tạo cho sự phát triển của công ty.

Tầm quan trọng của mindset

Tư duy ảnh hưởng sâu sắc đến suy nghĩ, hành động và cách ứng phó với thử thách. Từ nhỏ, những bạn trẻ có Growth mindset thường ham học hỏi và khám phá. Vì vậy, họ thường đạt kết quả học tập tốt nhờ khả năng tiếp thu kiến thức và tinh thần cầu tiến.

Khi trưởng thành, họ dễ dàng vượt qua khó khăn. Đối mặt thử thách, người có Growth mindset xem đó là cơ hội học hỏi và phát triển, thúc đẩy họ nỗ lực đạt mục tiêu. Ngược lại, fixed mindset khiến người ta dễ bỏ cuộc khi gặp trở ngại.

Do đó, những người có Growth mindset rất được trọng dụng vì khả năng thúc đẩy sự phát triển tích cực và mang lại thành tựu cho công ty. Thậm chí trong cuộc sống, họ cũng dễ thành công hơn nhờ tư duy cởi mở và tinh thần cầu tiến.

Dưới đây là 1 số lợi ích to lớn của Tư duy phát triển trong cuộc sống hàng ngày:

• Thái độ tích cực: Với Growth mindset, bạn luôn hướng đến tích cực và lạc quan, tìm kiếm tiềm năng trong mọi việc và nỗ lực tạo cơ hội phát triển.
• Rèn luyện sự tự tin và kiên trì: Tư duy phát triển giúp bạn nhìn nhận thực tế khả năng bản thân, phát huy điểm mạnh và cải thiện điểm yếu. Bạn tin rằng thành công cần nỗ lực, rèn luyện sự kiên trì và quyết tâm.
• Tạo ra nhiều cơ hội mới: Tư duy cầu tiến giúp bạn chủ động tìm kiếm cơ hội, không ngại thử thách mà xem đó là cơ hội học hỏi và mở ra hướng đi mới. Nhờ đó, nhiều cơ hội sẽ đến và bạn có nhiều lựa chọn phát triển.

Cách để rèn luyện Tư duy phát triển (Growth Mindset)

Growth mindset tác động tích cực đến cuộc sống và công việc. Dưới đây là một số lưu ý sẽ giúp bạn rèn luyện tư duy này và phát triển bản thân mỗi ngày:

• Nhận biết giá trị của Growth mindset và quyết tâm áp dụng tư duy này.
• Khi gặp khó khăn, hãy tự nhắc mình rằng bạn “chưa” làm được. Chỉ cần thay đổi cách nghĩ này, bạn sẽ vượt qua mọi thử thách.
• Phản biện và lắng nghe là hai yếu tố then chốt hình thành Growth mindset. Phản biện giúp chia sẻ suy nghĩ và nhận góp ý để hoàn thiện. Tuy nhiên, phản biện cần kết hợp lắng nghe và rút kinh nghiệm từ những góp ý tích cực để cải thiện bản thân.

• Học hỏi và chia sẻ cách phát triển bản thân dựa trên Growth mindset.
• Nhận diện những suy nghĩ fixed mindset. Khi tự ti, hãy dùng Growth mindset để khẳng định khả năng học hỏi và hoàn thiện.
• Việc thay đổi mindset không nhất thiết phải nhanh chóng. Quá trình chuyển đổi tư duy diễn ra dần dần. Hãy tiến từng bước nhỏ, thay đổi từng ngày và ghi nhận những tiến bộ tích cực.

Tóm lại, tự nhận thức và tinh thần học hỏi là chìa khóa hình thành tư duy cầu tiến. Chúng giúp nhận biết điểm yếu, thúc đẩy mong muốn phát triển và đạt thành công.

Bài viết của 35express vừa giải thích khái niệm mindset, hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về tư duy này và cách áp dụng vào cuộc sống. Đừng quên theo dõi 35express để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích khác!