Giải Nobel Y học 2025: Khám phá cơ chế giúp hệ miễn dịch ngừng tấn công chính cơ thể

Ba nhà khoa học Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell và Shimon Sakaguchi vừa được vinh danh với Giải Nobel Y học 2025 nhờ khám phá cơ chế sinh học giúp hệ miễn dịch không tự quay lại tấn công cơ thể. Phát hiện mang tính đột phá này mở ra hướng điều trị mới cho hàng triệu người mắc bệnh tự miễn trên toàn thế giới.

Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell và Shimon Sakaguchi là ai?

Bộ ba nhà khoa học đến từ Mỹ và Nhật Bản đã cống hiến nhiều năm nghiên cứu trong lĩnh vực miễn dịch học phân tử. Chính họ là những người đầu tiên phát hiện ra tế bào T điều hòa (Regulatory T Cells) – “bộ phanh sinh học” của hệ miễn dịch, giúp cơ thể không tự phá hủy chính mình.

Tóm tắt tiểu sử, lý lịch của các nhà khoa học đạt Giải Nobel Y học 2025

Hành trình nghiên cứu và khám phá cơ chế miễn dịch đột phá

Từ những năm 1990, Shimon Sakaguchi đã phát hiện ra một loại tế bào T đặc biệt có khả năng kìm hãm phản ứng miễn dịch, được gọi là tế bào T điều hòa (Regulatory T Cells).
Vài năm sau, Mary Brunkow và Fred Ramsdell đã xác định được gen FOXP3 – “công tắc chủ” điều khiển hoạt động của những tế bào này, thông qua nghiên cứu về một căn bệnh tự miễn hiếm gặp ở trẻ nhỏ.

Khi gen FOXP3 bị đột biến, hệ miễn dịch mất kiểm soát và bắt đầu tấn công các mô khỏe mạnh. Đến năm 2003, Sakaguchi chứng minh rằng FOXP3 chính là yếu tố cốt lõi của tế bào T điều hòa – mảnh ghép hoàn chỉnh cho bức tranh “dung nạp miễn dịch ngoại vi”.

Thành tựu và ứng dụng của phát hiện

Khám phá này đã thay đổi cách giới khoa học hiểu về bệnh tự miễn và mở ra hàng loạt hướng điều trị mới:

• Điều trị các bệnh tự miễn như lupus, tiểu đường type 1, viêm khớp dạng thấp.
• Tăng tỉ lệ thành công ghép tạng nhờ kiểm soát phản ứng đào thải.
• Hỗ trợ điều trị ung thư, thông qua việc điều chỉnh khả năng ức chế miễn dịch xung quanh khối u.

Vì sao khám phá này được trao Giải Nobel Y học 2025?

Hội đồng Nobel nhận định rằng công trình của Brunkow, Ramsdell và Sakaguchi là bước ngoặt trong y học hiện đại, giúp nhân loại hiểu rõ hơn cách cơ thể tự duy trì cân bằng giữa tấn công và bảo vệ.
Từ việc giải mã một gen nhỏ bé FOXP3, họ đã mở ra cả một lĩnh vực nghiên cứu mới – nền tảng cho y học chính xác, trị liệu gen và điều trị miễn dịch trong tương lai.

Khám phá của Mary Brunkow, Fred Ramsdell và Shimon Sakaguchi không chỉ giải đáp câu hỏi lớn của sinh học hiện đại – “Tại sao hệ miễn dịch không tự tấn công cơ thể?” – mà còn mở ra hy vọng chữa trị cho hàng triệu người mắc bệnh tự miễn trên toàn cầu.