Vùng hút chìm Cascadia ngoài khơi đảo Vancouver đang tan rã – Hiện tượng địa chất hiếm gặp trong lịch sử Trái đất

Các nhà khoa học vừa phát hiện một hiện tượng hiếm có: vùng hút chìm Cascadia – nằm ngoài khơi đảo Vancouver (Canada) – đang dần tan rã. Phát hiện này không chỉ hé lộ vòng đời của các mảng kiến tạo Trái đất mà còn cảnh báo nguy cơ động đất mới tại khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương.

Vùng hút chìm Cascadia là gì?

Vùng hút chìm Cascadia là khu vực địa chất nơi mảng kiến tạo Juan de Fuca và Explorer bị kéo trượt xuống dưới mảng Bắc Mỹ. Đây là một trong những đới hút chìm hoạt động mạnh nhất hành tinh, kéo dài từ ngoài khơi đảo Vancouver (Canada) đến miền Bắc California (Mỹ).

Hệ thống này từng là nguyên nhân gây ra những trận động đất mạnh và sóng thần khổng lồ trong lịch sử khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương.

Chi tiết nghiên cứu và phát hiện mới nhất

Hình 2: (Ảnh minh họa mô hình 3D sự tan rã mảng kiến tạo Cascadia)

Cơ chế tan rã của vùng hút chìm Cascadia – “Cái chết” của một mảng kiến tạo

Theo nhóm nghiên cứu, khu vực dưới đáy biển phía tây Canada đang chứng kiến hiện tượng “chết dần” của đới hút chìm Cascadia, khi hai mảng Juan de Fuca và Explorer bị xé rách, không còn chuyển động đồng nhất.

Thông thường, các mảng kiến tạo di chuyển, va chạm rồi trượt xuống dưới nhau. Tuy nhiên, ở Cascadia, các ranh giới mảng đang bị phân mảnh, khiến toàn bộ hệ thống dần tan rã.

Điều này mở ra hướng tiếp cận mới về cách mà vòng đời của mảng kiến tạo kết thúc, cũng như cách chúng biến đổi thành các vùng địa chất mới dưới đại dương.

Tác động và nguy cơ đối với khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương

Các chuyên gia cảnh báo, sự tan rã này có thể ảnh hưởng đến cân bằng ứng suất dưới bề mặt Trái đất, từ đó làm gia tăng nguy cơ xảy ra các trận động đất mạnh trong tương lai.

Đặc biệt, vùng Tây Bắc Thái Bình Dương – bao gồm British Columbia (Canada) và các bang như Washington, Oregon (Mỹ) – vốn nằm ngay trên rìa đới hút chìm Cascadia, được xem là khu vực có nguy cơ địa chấn cao.

Tuy vậy, các nhà khoa học cũng khẳng định phát hiện này giúp nhân loại hiểu sâu hơn về cấu trúc Trái đất và có thể nâng cao khả năng dự báo thiên tai trong tương lai.

Phát hiện mở ra chương mới cho khoa học Trái đất

Sự tan rã của vùng hút chìm Cascadia là minh chứng hiếm hoi cho “vòng đời” của các mảng kiến tạo – từ hình thành, va chạm đến tan biến.
Đây không chỉ là cột mốc quan trọng trong nghiên cứu địa chất hiện đại, mà còn là lời cảnh báo cần thiết về việc chuẩn bị cho các rủi ro địa chấn tiềm ẩn trong tương lai.