Stalk là gì? Vì sao từ Stalk phổ biến trên mạng xã hội

Dạo gần đây, mạng xã hội bỗng trở nên thịnh hành từ “stalk”, nhiều người dùng đã sử dụng từ này trong lúc trò chuyện, trêu đùa nhau. Vậy stalk là gì? Cùng 35express đi tìm hiểu nhé!

Stalk là gì?

Từ “stalk” trong tiếng Anh, vốn có nghĩa gốc là “rình mò, săn trộm”, đã trải qua một quá trình biến đổi ý nghĩa đáng kể trong thời đại kỹ thuật số. Ban đầu, “stalk” được sử dụng để miêu tả hành động theo dõi con mồi của những người thợ săn, đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỹ năng ngụy trang cao độ. Tuy nhiên, với sự phát triển của mạng xã hội và internet, thuật ngữ này đã được mở rộng để chỉ hành vi theo dõi, tìm kiếm thông tin về một người khác một cách ám ảnh và xâm phạm đến quyền riêng tư của họ.

Trong bối cảnh hiện đại, “stalk” thường liên quan đến việc sử dụng các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Instagram, Twitter để theo dõi hoạt động, tìm kiếm thông tin cá nhân, hình ảnh, bạn bè của một người nào đó. Thậm chí, những kẻ rình mò (stalker) còn có thể sử dụng các công cụ tìm kiếm để thu thập thông tin từ các nguồn công khai khác. Hành vi này không chỉ giới hạn trong việc theo dõi người lạ mà còn xảy ra giữa những người quen biết, thậm chí là trong các mối quan hệ trước đây.

Các đối tượng dễ bị stalk

Việc bị theo dõi (stalk) trên mạng xã hội đã trở thành một vấn đề đáng lo ngại trong xã hội hiện đại. Các đối tượng thường xuyên trở thành mục tiêu của những hành vi này đa dạng hơn chúng ta tưởng.

Trước hết, những mối quan hệ trong quá khứ thường là nguyên nhân chính dẫn đến việc bị stalk. Người yêu cũ, người yêu cũ của người yêu hiện tại, hay thậm chí cả người yêu mới của người yêu cũ đều có thể trở thành đối tượng bị theo dõi. Sự tò mò, ghen tuông, hoặc đơn giản là chưa thể buông bỏ quá khứ khiến những cá nhân này liên tục theo dõi cuộc sống của người khác.

Tuy nhiên, mối quan hệ trước đây không phải là yếu tố duy nhất. Bất kỳ ai cũng có thể trở thành nạn nhân của hành vi stalk, kể cả những người chưa từng có mối quan hệ thân mật. Bạn bè cũ, bạn cùng lớp, bạn cùng phòng, hay thậm chí những người chỉ gặp gỡ một vài lần cũng có thể trở thành đối tượng bị theo dõi. Đặc biệt, trong thời đại công nghệ số, việc kết nối với người lạ qua các ứng dụng hẹn hò cũng tiềm ẩn nguy cơ bị stalk.

Những lý do khiến một người bị stalk có thể rất đa dạng:

• Tò mò: Muốn biết đối phương đang làm gì, sống ra sao.
• Ghen tuông: Không muốn đối phương hạnh phúc với người khác.
• Muốn trả thù: Vì một lý do nào đó, người stalk muốn làm tổn thương đối phương.
• Rối loạn tâm lý: Một số người có thể mắc các rối loạn tâm lý khiến họ có nhu cầu theo dõi người khác.
• Mục đích xấu: Trong một số trường hợp, người stalk có thể có ý định làm hại đối phương.

Các biểu hiện của stalk

Trên Internet

Stalk trên internet là một hành vi xâm phạm nghiêm trọng đến quyền riêng tư của cá nhân, khi người thực hiện (stalker) sử dụng không gian mạng như một công cụ để theo dõi, liên lạc và kiểm soát đối tượng mục tiêu. Với sự phát triển chóng mặt của mạng xã hội và internet, stalker có thể dễ dàng thu thập một lượng lớn thông tin cá nhân của nạn nhân từ nhiều nguồn khác nhau.

Thông tin này có thể bao gồm hình ảnh, video, bài đăng, bình luận, địa điểm check-in, danh sách bạn bè, sở thích, thói quen… mà nạn nhân đã chia sẻ trên các nền tảng mạng xã hội. Thậm chí, stalker còn có thể sử dụng các công cụ tìm kiếm nâng cao để truy cập vào những thông tin mà nạn nhân đã cố gắng giữ kín.

Trên mạng xã hội

Hành vi stalk trên Facebook thường để lại những dấu vết rất dễ nhận thấy. Người stalk có thể thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến một cá nhân bằng cách thường xuyên tương tác với các bài đăng của họ. Điều này có thể bao gồm việc nhấn like, thả tim, bình luận một cách đều đặn, thậm chí là bình luận những câu hỏi rất riêng tư để tìm hiểu thêm về đối tượng. Ngoài ra, họ còn có thể theo dõi danh sách bạn bè mới của người đó, xem những người mà đối tượng đã tương tác gần đây, và kiểm tra các bài đăng được gắn thẻ có liên quan.

Một dấu hiệu khác của việc bị stalk là việc nhận được những lời mời kết bạn bất ngờ từ những người mà bạn không hề quen biết, hoặc những tin nhắn riêng tư có nội dung khá lạ lẫm. Thậm chí, người stalk có thể tạo ra những tài khoản giả để theo dõi bạn một cách kín đáo hơn.

Việc cập nhật trạng thái và story cũng là một cách để người stalk nắm bắt thông tin về cuộc sống của bạn. Họ có thể theo dõi từng thay đổi nhỏ trong ảnh đại diện, ảnh bìa, hay những câu chuyện được chia sẻ. Đôi khi, họ còn có thể chụp lại màn hình các bài đăng của bạn để lưu giữ hoặc chia sẻ cho người khác.

Stalk người khác tốt hay xấu?

Theo quan niệm chung, việc stalk người khác thường mang những hệ quả tiêu cực. Khi một cá nhân dành quá nhiều thời gian để tìm hiểu, theo dõi cuộc sống riêng tư của người khác, họ có thể rơi vào những tình huống khó xử, thậm chí gây tổn hại đến mối quan hệ. Hành vi này dễ dàng biến tướng thành sự ám ảnh, quấy rối, gây ra những hậu quả nghiêm trọng về mặt tâm lý cho người bị stalk.

Tại Việt Nam, văn hóa stalk cũng không nằm ngoài xu hướng chung. Sự tò mò, mong muốn biết về cuộc sống của người khác đã khiến nhiều người trở thành những “thám tử mạng xã hội”. Tuy nhiên, việc lạm dụng công cụ này để xâm phạm đời tư của người khác là điều hoàn toàn không thể chấp nhận. Trong nhiều trường hợp, hành vi stalk đã vượt quá giới hạn cho phép, trở thành một hình thức quấy rối, thậm chí là tội phạm.

Làm sao để ngăn chặn việc bị stalk?

Khi nói đến việc ngăn chặn hành vi stalk, việc chủ động bảo vệ bản thân là vô cùng quan trọng. Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ bị theo dõi, nhưng bằng cách áp dụng những biện pháp phòng ngừa hiệu quả, bạn có thể giảm thiểu đáng kể khả năng trở thành mục tiêu của những kẻ stalk.

Bảo mật thông tin cá nhân

• Mật khẩu mạnh: Đặt mật khẩu phức tạp, kết hợp chữ cái in hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt cho tất cả các tài khoản của bạn. Tránh sử dụng lại mật khẩu và thay đổi mật khẩu định kỳ.
• Xác thực hai yếu tố: Bật tính năng xác thực hai yếu tố cho các tài khoản quan trọng như email, ngân hàng và mạng xã hội để tăng cường bảo mật.
• Giới hạn chia sẻ thông tin: Tránh chia sẻ quá nhiều thông tin cá nhân trên mạng xã hội, đặc biệt là những thông tin liên quan đến địa chỉ, số điện thoại, lịch trình sinh hoạt.

Bảo vệ thiết bị

• Cập nhật phần mềm: Luôn cập nhật hệ điều hành và các ứng dụng trên thiết bị của bạn lên phiên bản mới nhất để vá các lỗ hổng bảo mật.
• Phần mềm diệt virus: Cài đặt và thường xuyên quét virus cho thiết bị để bảo vệ khỏi các phần mềm độc hại.
• Ứng dụng theo dõi: Sử dụng các ứng dụng theo dõi thiết bị để xác định vị trí và khóa thiết bị trong trường hợp bị mất hoặc bị đánh cắp.

Thận trọng khi sử dụng mạng xã hội

• Chế độ riêng tư: Điều chỉnh cài đặt quyền riêng tư trên các mạng xã hội để chỉ những người bạn tin tưởng mới có thể xem thông tin của bạn.
• Tag: Hạn chế việc được tag vào các bài đăng công khai.
• Nhóm kín: Tham gia các nhóm kín, cộng đồng trực tuyến có kiểm duyệt chặt chẽ để hạn chế tiếp xúc với những người lạ.

Thận trọng khi sử dụng wifi công cộng

• VPN: Sử dụng mạng riêng ảo (VPN) để mã hóa kết nối và bảo vệ thông tin cá nhân khi sử dụng wifi công cộng.
• Giao dịch trực tuyến: Tránh thực hiện các giao dịch trực tuyến quan trọng như thanh toán, chuyển tiền khi sử dụng wifi công cộng.

Xử lý các tình huống nghi ngờ

• Lưu trữ bằng chứng: Lưu lại các tin nhắn, email, hình ảnh hoặc bất kỳ bằng chứng nào về hành vi stalk.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ: Chia sẻ với bạn bè, người thân hoặc các tổ chức hỗ trợ nạn nhân về tình hình của bạn.
• Báo cáo với cơ quan chức năng: Nếu tình hình trở nên nghiêm trọng, hãy báo cáo với cảnh sát để được bảo vệ.

Các biện pháp phòng ngừa khác

• Biết người biết ta: Tìm hiểu kỹ về những người bạn kết bạn trên mạng xã hội trước khi chia sẻ thông tin cá nhân.
• Phản ứng bình tĩnh: Nếu nhận được những tin nhắn hoặc cuộc gọi quấy rối, hãy giữ bình tĩnh và tránh trả lời.
• Thay đổi số điện thoại: Nếu tình hình trở nên quá nghiêm trọng, bạn có thể cân nhắc thay đổi số điện thoại.

Theo dõi 35express để cập nhật thêm nhiều tin tức khác nhé!